Home My Profile Introduction List of All Topics Devotional Songs Stotras in English

Panchanga 2016/2017 List of Festivals All Devi Stotras Contact Me Thanks

July 17, 2008

16 Steps of Pooja / ಪೂಜಾ ವಿಧಾನ

ಪೂಜೆ ಎಂದರೆ ಹಲವಾರು ವಿಧಿ-ವಿಧಾನಗಳು, ಮಂತ್ರಗಳು ,ಇವುಗಳ ತಲೆ-ಬುಡ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ ಅಂತ ಪೇಚಾಡುತ್ತ ಇದ್ದೀರಾ. ಈ ಗೊಂದಲದಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಕಿ ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳ ಬೇಕಿಲ್ಲ. ಪೂಜಾ ವಿಧಾನವನ್ನು ಸರಳವಾಗಿ ವಿವರಿಸಬಹುದು. ದೇವರ ಪೂಜೆಯನ್ನು ಅತಿಥಿ ಸತ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ . ದೇವರು ನಿಮ್ಮ ಮನೆಗೆ ಬಂದಿರುವ ಅತಿಥಿ. ಅತಿಥಿಗಳಿಗೆ ಹೇಗೆ ಉಪಚಾರ ಮಾಡುತ್ತಿರೋ , ಹಾಗೆಯೆ ದೇವರಿಗೆ ಪೂಜೆ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಉಪಚಾರ ಮಾಡಬೇಕು ಅಷ್ಟೆ.
ಮೊದಲು ಸಂಕಲ್ಪ ಮಾಡಿ, ನಂತರ ಧ್ಯಾನ ಮಾಡಿ ದೇವರನ್ನು ಆಹ್ವಾನ ಮಾಡುವುದು.
ಸಂಕಲ್ಪ - ಅಂದರೆ ನಿರ್ಧಾರ, ನಿರ್ಣಯ, ಚಿತ್ತ. ಈ ದಿನ ಈ ಪೂಜೆ ಮಾಡುತ್ತ ಇದ್ದೀನಿ ಅಂತ ನಿರ್ಧಾರ ಮಾಡುವುದೇ ಸಂಕಲ್ಪ. ಸಂಕಲ್ಪ ಮಾಡುವಾಗ ಆ ದಿನದ ಸಂವತ್ಸರ, ಋತು , ಮಾಸ, ಪಕ್ಷ, ವಾರ, ತಿಥಿ, ನಕ್ಷತ್ರವನ್ನು ಹೆಸರಿಸಬೇಕು. ಸಂಕಲ್ಪ ಮಂತ್ರ ಇಲ್ಲಿದೆ
ಧ್ಯಾನ - ನೀವು ಪೂಜೆ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ದೇವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಯಿಂದ ಧ್ಯಾನ ಮಾಡಿ ಆವಾಹನೆ ಮಾಡುವುದು.

ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಷೋಡಶೋಪಚಾರದಿಂದ ಪೂಜೆ ಮಾಡಿ ಅಂತ ನೀವು ಕೇಳಿರಬಹುದು. ಷೋಡಶ ಅಂದರೆ 16. ಹದಿನಾರು ಬಗೆಯಿಂದ ದೇವರಿಗೆ ಉಪಚಾರ ಮಾಡಿ ಎಂದರ್ಥ. ಇವುಗಳ ವಿವರ ಕೆಳಗಿದೆ:

1.ಆವಾಹನೆ - ಅಂದರೆ ಆಹ್ವಾನ . ದೇವರನ್ನು ನಿಮ್ಮ ಮನೆಗೆ ಅಥವಾ ಪೂಜೆ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ಜಾಗಕ್ಕೆ ಆಹ್ವಾನ ಮಾಡುವುದು.

2.ಆಸನ - ಅಂದರೆ ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳುವ ಜಾಗ . ದೇವರ ಪ್ರತಿಮೆಯನ್ನು ಇಡುವ ವೇದಿಕೆ/ ಮಣೆ ಮೇಲೆ ಆಸೀನ ಮಾಡಿಸುವುದು.

3.ಪಾದ್ಯ - ಕಾಲು ತೊಳೆದುಕೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕೆ ನೀರು ಕೊಡುವುದು.

4.ಅರ್ಘ್ಯ - ಕೈ ತೊಳೆದುಕೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕೆ ನೀರು ಕೊಡುವುದು.

5.ಆಚಮನ - ಕುಡಿಯುವುದಕ್ಕೆ ನೀರು ಕೊಡುವುದು.

6.ಸ್ನಾನ - ಶುದ್ಧೋದಕ (ನೀರು) ಮತ್ತು ಪಂಚಾಮೃತದಿಂದ ಸ್ನಾನ ಮಾಡಿಸುವುದು.

7.ವಸ್ತ್ರ - ಧರಿಸಲು ಉಡುಪು ಕೊಡುವುದು . ಗೆಜ್ಜೆವಸ್ತ್ರಗಳನ್ನೂ ದೇವರಿಗೆ ಇಡುವುದು . ಜೊತೆಗೆ ಉಪವೀತ (ಜನಿವಾರ), ಆಭರಣವನ್ನು (ಬಳೆ-ಬಿಚ್ಚೋಲೆ )ಸಮರ್ಪಿಸುವುದು.

8.ಹರಿದ್ರ, ಕುಂಕುಮ, ಗಂಧ, ಅಕ್ಷತ - ಅರಿಶಿನ , ಕುಂಕುಮ, ಶ್ರೀಗಂಧ , ಮಂತ್ರಾಕ್ಷತೆಯನ್ನು ದೇವರಿಗೆ ಅರ್ಪಿಸುವುದು.

9.ಪುಷ್ಪ ಮಾಲ - ಹೂವು, ಪತ್ರೆಗಳಿಂದ ದೇವರಿಗೆ ಅಲಂಕಾರ ಮಾಡುವುದು.

10. ಅರ್ಚನೆ/ಅಷ್ಟೋತ್ತರ - ನೂರೆಂಟು ನಾಮಗಳಿಂದ ದೇವರನ್ನು ಸ್ಮರಣೆ ಮಾಡುವುದು.

11.ಧೂಪ - ಪರಿಮಳಯುಕ್ತವಾದ ಧೂಪವನ್ನು ಅರ್ಪಿಸುವುದು.

12.ದೀಪ - ದೀಪ ಸಮರ್ಪಣೆ ಮಾಡುವುದು.

13.ನೈವೇದ್ಯ, ತಾಂಬೂಲ - ದೇವರಿಗೆ ವಿಧ ವಿಧ ಭಕ್ಷ್ಯಗಳ ಭೋಜನ ಅರ್ಪಿಸುವುದು . ಊಟದ ನಂತರ ವೀಳೆಯ, ಅಡಿಕೆ, ತೆಂಗಿನಕಾಯಿ ತಾಂಬೂಲ ಕೊಡುವುದು.

14. ನೀರಾಜನ - ಕರ್ಪುರದಿಂದ ಮಂಗಳಾರತಿ ಮಾಡುವುದು.

15. ನಮಸ್ಕಾರ - ಪ್ರದಕ್ಷಿಣೆ ಮಾಡಿ ದೇವರಿಗೆ ಸಾಷ್ಟಾಂಗ ನಮಸ್ಕಾರ ಮಾಡುವುದು.

16. ಪ್ರಾರ್ಥನೆ - ನಿಮ್ಮ ಇಷ್ಟಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿ ಕೊಡು ಎಂದು ದೇವರಲ್ಲಿ ಅರಿಕೆ / ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಮಾಡುವುದು. ಪೂಜೆಯ ನಂತರದೇವರು ಅನುಗ್ರಹಿಸಿರುವ ಅರಿಶಿನ, ಕುಂಕುಮ, ನೈವೇದ್ಯವನ್ನು ಪ್ರಸಾದ ರೂಪವಾಗಿ ಸ್ವೀಕಾರ ಮಾಡುವುದು.

ಹೀಗೆ ಕ್ರಮವಾಗಿ ಪೂಜೆ ಮಾಡಿ ದೇವರನ್ನು ಸಂತೃಪ್ತಿ ಪಡಿಸಿದರೆ, ಭಗವಂತನು ತನ್ನ ಕೃಪೆಯನ್ನು ನಮ್ಮ ಮೇಲೆ ಅಪಾರವಾಗಿ ಅನುಗ್ರಹಿಸುತ್ತಾನೆ :)

35 comments:

  1. thanks a lot for the information..

    ReplyDelete
  2. Thanks for this. How to get the Sankalpa information for a particular day?

    Please do let me know.

    Thanks!
    Venkatesh

    ReplyDelete
  3. Venkatesh

    To get exact information for any particular day, you will need a panchanga. But for festival days we pretty much know the details right. For eg: Ganesha habba we know falls in bhadrapada maasa, shukla paksha, chaturthi day. I will try to post an article on this topic soon.

    ReplyDelete
  4. This is very informative. I will suggest to my friends

    ReplyDelete
  5. Excellent! It is very informative.Thanks a lot..
    Latha

    ReplyDelete
  6. Very seful info.Thanks a ton to the blogger.Great job!

    ReplyDelete
  7. Very useful info.Thanks a ton to the blogger!
    Great job!

    ReplyDelete
  8. Thank you all for your compliments.

    ReplyDelete
  9. Namaste Shri, nimma ee webpage tumba ne sahaya madatte, to learn abt namma sanatana dharmika moulyate & abt various festivals. Thanks for the same. Aadre, vondu vinanti, dayavittu shodashopachara pooja steps ge yelladakku mantragalannu kotre, chennagiratte. Pls try to do that, adu tumba sahaya agatte.
    Tnx & Regds,
    From another Shri

    ReplyDelete
  10. ನಮಸ್ತೆ ಶ್ರೀ ಯವರೆ. ಪೂಜೆ, ಮಂತ್ರ. ಸ್ತೋತ್ರಗಳ ಪರಿಚಯವನ್ನು ತುಂಬಾ ಅಚ್ಚುಕಟ್ಟಾಗಿ ಮಾಡುತ್ತಾ, ನಮ್ಮೆಲ್ಲರ ಧಾರ್ಮಿಕ ನಂಬಿಕೆ ಮತ್ತಷ್ಟು ವೃದ್ಧಿಯಾಗಲು ಕಾರಣೀಭೂತರಾದ ನಿಮಗೆ ನಾನು ಚಿರರುಣಿ. ಹಾಗೆಯೇ, ಷೋಡಶೋಪಚಾರಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತಹ ಮಂತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಷೋಡಚೋಪಚಾರವನ್ನೊಳಗೊಂಡ ಒಂದು ವಿಡಿಯೋವನ್ನು ನಿಮ್ಮ ಬ್ಲಾಗಿನಲ್ಲಿ ಒದಗಿಸಿದರೆ ತುಂಬಾ ಉಪಕಾರವಾಗುತ್ತದೆ...
    ...ನಿರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ
    ಚಂದ್ರಶೇಖರ್. ಜಿ.ಎಂ
    ಕನಕಪುರ

    ReplyDelete
  11. ಶ್ರೀ ಮತ್ತು ಚಂದ್ರಶೇಖರ ಅವರೇ, ನಿಮ್ಮ ಮೆಚ್ಚುಗೆ ತಿಳಿಸಿದ್ದಕ್ಕೆ ಧನ್ಯವಾದಗಳು. ಸಧ್ಯದಲ್ಲಿ ನಾನು ಬ್ಯೂಸಿಯಾಗಿದ್ದೀನಿ. ಷೋಡಶೋಪಚಾರದ ಮಂತ್ರಗಳನ್ನು ಆದಷ್ಟು ಬೇಗ ಇಲ್ಲಿ ಬರೆಯುತ್ತೀನಿ.

    ReplyDelete
  12. Namaskara Shree,
    I am a devotee of Sri Guru Narasimha and wanted to perform Narasimha Jayanthi in the right way. Thanks a lot for detailed and simplified version of performing the puja.
    God bless you and your family.

    ReplyDelete
  13. Sri avarige Namaskara,.

    The blog has come out very nicely . I have told my daughter Swetha to follow all the guidlines given in the blog
    I saw Subrahmanya pooja
    In that you can add Shankaracharya virachitha Subrahmanya Bhujanga stotra . It is very powerful sthotra . Subrahmanya will definitely bless and fulfil our wishes .
    I can post it if required
    All the best
    G S Dixit
    Bangalore- India

    ReplyDelete
  14. Perfect... this makes Poojas so systematic and understandable so we know exactly what we are doing. Thanks for all the info.

    Balaji S

    ReplyDelete
  15. Thanks for all your comments :)

    ReplyDelete
  16. this is my first deepavali outside home.. i have relocated 2 weeks ago and missing family a lot.. on top of it, this deepawali being my first one after wedding i have to do pooja which I have never done before.. I am feeling so comfortable after reading your blog .. thanks a lot

    ReplyDelete
  17. @Asha,
    Glad I could be of help :) Thanks for the comments.

    ReplyDelete
  18. super bro :) olle info. kottidiri... god bless u

    ReplyDelete
  19. A.Vijayav ittalacharMay 28, 2012 at 2:05 AM

    nice information sir. really very helpful to all.

    ReplyDelete
  20. very nicely & compactly presented .thank u

    ReplyDelete
  21. wow.., very informative

    ReplyDelete
  22. ghatasthapane endare eenu,deep hakuvuva vidhan pooje hege tilisiri

    ReplyDelete
  23. thumba chennahidhe, lakshmi shobane haadu beku female voice

    ReplyDelete
  24. Is it possible to download the Pooja Vidhana ?

    ReplyDelete
  25. Very nice and simple explaination. Thanks a lot - Poornima

    ReplyDelete
  26. The site is very good, very informative. Learnt so many slokas and arathi songs. Thank you Shree. Keep up the good work.

    Regards,
    Nandini

    ReplyDelete
  27. Thank you for simple explaination in kannada.

    With regards,
    Sahana

    ReplyDelete
  28. Thanks for the great info. Keep up the good work. Expect more similar useful posts.

    ReplyDelete
  29. Thanks for the information.

    ReplyDelete
  30. Thank You very much for the information.
    I want know "Which idol we should use Silver or Spatika to worship in home?" pls reply.

    ReplyDelete
  31. Thanks a lot. Tumba olle vishayagalannu thilisi kottiddeera. Dhanyavadagalu

    ReplyDelete
  32. You are super awesome shree. Sometimes I feel ashamed that being in India and born in a staunch hindu-smartha brahmin family I don't know so many things which are mentioned in your blogs. Thanks a ton. Good job.

    ReplyDelete
  33. ಷೋಡಶೋಪಚಾರಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತಹ ಮಂತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಷೋಡಚೋಪಚಾರವನ್ನೊಳಗೊಂಡ ಒಂದು ವಿಡಿಯೋವನ್ನು ನಿಮ್ಮ ಬ್ಲಾಗಿನಲ್ಲಿ ಒದಗಿಸಿದರೆ ತುಂಬಾ ಉಪಕಾರವಾಗುತ್ತದೆ

    ReplyDelete

Thank you for your valuable comments. I will try to reply back as soon as possible.

Blog Widget by LinkWithin